Dositej Vasić rođen je u Beogradu, 5. prosinca 1878. Niški episkop: 25. svibnja 1913., zagrebački mitropolit ustoličen: 9. travnja 1933. Umro naravnom smrću u Beogradu, 13. siječnja 1945. Pogledajmo sada razne “istine” u raznim godinama od raznih srpskih auktora i neke dokumentirane hrvatske odgovore.
1. – Istina o Dositeju iz 1941. Ljubomir Durković Jakšić, Učešće Patrijarha Gavrila i srpske crkve 27. marta ’41. i njihovo stradanje u toku rata donosi da je mitropolit protjeran u Beograd odakle piše Dimitriju Vitkoviću, arhijerejskom zamjeniku u Zagrebu. To je pismo ubilježeno u “Pravoslavnom crkvenom sudu, 23 maja, pod brojem 1761.2-23.260/39, i u njemu stoji: “Hvala milostivom Bogu, u životu sam i na putu ozdravljenja od pretrpelog nečovečnog postupka i nemilosrdne tuče i zlostavljanja što je nadamnom izvršeno one fatalne noći u Zagrebu”.1
– Nije naznačeno ni koje fatalne noći ni od koga je bio tučen i zlostavljan.
2. – Istina iz 1945. Glasnik, Službeni list Srpske Pravoslavne Crkve, 1945., br. 4, str. 52: “Prema podacima specijalne komisije Svetog Arhijerejskog Sinoda od 17/4-XII 1941. br. 3008 iz 1941. osnovana s isključivim zadatkom da prati sve događaje i prikuplja podatke o progonu i uništenju Srba na teritoriju t.zv. Nezavisne države Hrvatske, ustanovljeno je da je već u toku 1941. i 1942. godine 1) poubijano oko 800.000 pravoslavnih Srba, 2) pokatoličeno silom oko 240.000. […] Među proteranim i izbeglim Srbima bili su i tri Srpska Arhijereja i to: Mitropolit zagrebački Dositej…”.
3. – Istina iz 1947. Hrvatski zatvorenik dr. Ante Šumanović, u Neue Züricher Zeitung, 20. studenoga 1947. piše: “Ja sam bio godine 1941. od ustaša uhapšen, odveden na ustašku policiju u Petrinjskoj ulici u Zagrebu, gdje sam između 27. travnja i 11. svibnja 1941. bio zatvoren u ćeliji br. 8 zajedno sa srpsko-pravoslavnim metropolitom Dositejem, koga do onda nisam lično poznavao. On je bio teško bolestan na arterosklerozi, izvučen iz kreveta i bačen u moju ćeliju. On mi reče, da se nadbiskup Stepinac za njega zauzeo više no što bi to mogao rođeni brat.”
4. – Istina iz 1960. Spomenica pravoslavnih sveštenika – žrtava fašističkog terora i palih u NOB, Beograd, 1960., str. 23, ističe da je bio “teški bolesnik”.
5. – Istina iz 1981. List Naša zastava, Nezavisni organ Slobodne Jugoslavije, br. listopad-prosinac 1981.: “Za vreme rata, širom Jugoslavije prostrujila je vest da je lično nadbiskup zagrebački dr. Alojzije Stepinac čupao bradu i zaklao mitropolita zagrebačkog Dositeja Obradovića [umjesto: Vasića] i to u samoj srp. pravoslavnoj crkvi. Zna se tačno da je mitropolit Dositej u najvećim mukama izdahnuo. Možda će neko u buduće tačno reći da li je istina da ga je lično zaklao Stepinac, kojeg danas hrvatska katolička crkva iz Zagreba želi da proglasi svecem.”
– Blaženi Alojzije Stepinac najprije mu “čupao bradu”, pa ga potom “zaklao”, “lično zaklao”, i to “u samoj srp. pravoslavnoj crkvi”!
6. – Istina iz 1987. Vladimir Dedijer, Vatikan i Jasenovac, Beograd, 1987., str. 474, piše da je Dositej u bolnici milosrdnih sestara “usled zlostavljanja i živčano popustio” te poslije prevezen u Beograd.
– Dedijer časnosestarsko “čupanje brade” a još manje Stepinčevo “klanje” uopće ne spominje.
7. – Istina iz 1989. Veljko Đ. Đurić, Ustaše i pravoslavlje, Beograd, 1989., str. 130: “Mitropolit zagrebački Dositej Vasić uhapšen je odmah po proglašenju Nezavisne Države Hrvatske 10. oktobra 1941, odveden je u logor ali se domogao slobode. Živeo je u Beogradu gdje je i umro od posledica mučenja”.
– Znači uhićen čak 10. listopada 1941., nije uopće bio u Petrinjskoj, još manje na čupanju brade u Vinogradskoj kod milosrdnica, nego odmah u logor, i iz logora “domogao se slobode” i u Beograd!
8. – Istina iz 1991. Dragoslav Stranjaković, Najveći zločini sadašnjice (patnja i stradanje srpskog naroda u NDH od 1941-1945), Gornji Milanovac, 1991., str. 142-144, tvrdi da je mitropolit Dositej iz zatvora vlakom poslan u Beograd, što bi značilo da nije uopće bio u Bolnici milosrdnih sestara.
9. – Istina iz 1994. Srbijanski povjesničar Dragoljub R. Živojinović, Vatikan, katolička crkva i jugoslovenska vlast, Beograd, 1994., str. 17, piše da su Dositeja ustaške vlasti ubile “na najbestijalniji način”.
– Dakle nije uopće umro naravnom smrću u Beogradu kao što neki drugi pišu, nego ga ustaše ubile u Zagrebu!
10. – Istina iz 1999. Talijan Marco Rivelli, L’arcivescovo del genocidio, Milano, 1999., str. 87: “Njegovo Preosveštenstvo vladika zagrebački Antonije Dositej umire nakon mučenja u martu 1942: njegov leš je lišen genitalija i nabijen na kolac”.2 Knjiga je prevedena i objavljena u Nikšiću iste 1999. godine.
– Prema ovom Talijanu mitropolit je “nabijen na kolac” već u ožujku 1942. Očito u Zagrebu, gdje je i mučen.
11. – Istina iz 2000. Glas javnosti kaže da je Dositej uhićen 7. travnja 1941.
– A Đurić: 10. listopada!
12. – Istina iz 2008. Mitropolit skopski Josip Cvijović, Memoari, Cetinje, 2008., str. 156-157 o Dositeju: “on je u Zagrebu bio od braće Hrvata maltretiran na razne načine, kao retko ko: hapšen i tučen, a naročito od hrvatskih egzaltiranih žena; glađu i žeđu mučen, na golom betonu je u hapsu ležao, i, zatim, sav isprebijan, vezanog su ga hrvatske vlasti predale Nemcima, na zahtev ovih. Doveden je u železničkom furgonu u Beograd u besvesnom stanju…”
– Mitropolit Josif ne specificira jesu li “hrvatske egzaltirane žene” časne sestre milosrdnice ili neke druge žene.
13. – Istina iz 2009. Šematizam Mitropolije zagrebačko-ljubljanske, Zagreb, 2009., str. 13: “Na sam dan proglašenja NDH, 10 aprila 1941. g. uhapšen je od ustaša”.
– Nije dakle ni 7. travnja, ni 10. listopada, nego točno 10. travnja.
14. – Istina iz 2010. Cetinjski arhiepiskop Amfilohije, Časni Krst Hristov i Kosovski zavjet. Predavanja, eseji i besjede, Cetinje, 2010., str. 301-302, piše: “Episkop Dositej uhapšen je mučki u Zagrebu, zatvoren i zlostavljan uz učešće i rimokatoličkih redovnica. U tamnici je bio toliko prebijen da je, sav krvav i počupane brade u besvjesnom stanju, pošto je i zvanično protjeran, prebačen u Beograd, gdje je dugo vremena boravio u bolnici i ondje u manastiru Vavedenju, okružen svakim staranjem sestrinstva pod rukovodstvom ondašnje igumanije, Ruskinje, mati Angeline, gdje se upokojio 13. januara 1945. godine, ne došavši svijesti”.
– Ovdje se ne navodi da je bio u bolnici, nego “zatvoren i zlostavljan uz učešće i rimokatoličkih redovnica”. I još: “U tamnici je bio toliko prebijen da je, sav krvav i počupane brade u besvjesnom stanju […] prebačen u Beograd”.
Mitropolit Amfilohije one “hrvatske egzaltirane žene” iz Memoara mitropolita Josifa, objavljenih s Amfilohijevim “blagoslovom”, prevodi u “rimokatoličke redovnice”. Iz teksta je očito da se to njihovo “učešće” dogodilo u zatvoru, odnosno “u tamnici”. Ne spominje da je mitropolit Dositej bio na liječenju kod Milosrdnica!
15. – Istina iz 2015. Dokumentiran odgovor na razne mitološke priče: Juraj Batelja, Rivellijeva zavjera laži. Blaženi Alojzije Stepinac i Srpska Pravoslavna Crkva, drugo i nadopunjeno izdanje, Zagreb, 2015., str. 169-176.
16. – Istina iz 2015. Dokumentiran odgovor na razne fantazije: Tomislav Vuković, “‘Čupanje’ mitropolitove brade – ‘čerupanje’ povijesnih činjenica”, u: Hrvatski tjednik, 15. studenoga 2015.3
17. – Istina iz 2016. Radmila Radić, “Nadbiskup Stepinac i odnos prema Srbima i pravoslavlju”, u zborniku Nadbiskup Stepinac i Srbi u Hrvatskoj, Zagreb, 2016., str. 201, bilj. 49, gotovo doslovno preuzima Dedijerovo mišljenje i kaže: “Mitropolit zagrebački Dositej uhapšen je odmah po proglasu nove države i otpremljen u zatvor zagrebačke policije u Petrinjskoj ulici. Odatle je kao težak bolesnik prebačen u Bolnicu milosrdnih sestara, ali je uslijed zlostavljanja nervno popustio i kasnije je kao težak bolesnik prebačen u Beograd, gdje je umro u siječnju 1945.”
– Ne spominje se “čupanje brade”.
18. – Istina iz 2016. U knjizi Jovana Mirkovića, Stradanje Srpske pravoslavne Crkve u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj, Beograd, 2016., na str. 271 opet preuzima priču o čupanju brade: “Umesto lečenja ‘milosrdne sestre’ su ga svirepo mučile i ponižavale. Počupale su mu svu bradu.”
19. – Istina iz 2018. Patrijarh Irinej, 1. travnja 2018., u manastiru Vavedenje u Beogradu u propovijedi o mitropolitu Dositeju donosi ove najnovije istine: “Ovaj sveti čovek, ko što narod kaže, nije ni mrava zgazio, doživeo je takva stradanja, nažalost, od braće Hrvata, od braće katolika. Kada je bio u logoru, razboleo se teškom bolešću, zbog uslova logorskih. Bio je predan u jedan ženski manastir milosrdnih sestara katoličkih. A tu je tek doživeo patnje i stradanja. Sestre monahinje, nažalost katoličke, svu su mu bradu počupale. Kažu da su ga te često tukle, tako da je boraveći u tom zavodu doživeo tešku bolest, teške muke i nevolje. I da ne bi umro u Zagrebu, za vreme ustaškog ropstva i vremena poslali su ga u Beograd četrdeset treće godine. I bio je u bolnici a potom ovde u ovom manastiru, gde je proveo više od dve godine, negovan. I završio je svoj život kao veliki žrtvomučenik četrdeset pete godine. […] Tako da je on jedan od brojnih svetih mučenika koji su Gospoda proslavili svojim životom ali i svojim stradanjem, svojim prolivanjem krvi za Gospoda.”
– Patrijarh detaljno informira slušatelje: o “logoru”, a ne o “tamnici”;
o “manastiru milosrdnih sestara katoličkih”, a ne o bolnici;
o tome da su ga milosrdnice nemilosrdno “često tukle”, ali ne opet na smrt, a “svu su mu bradu počupale”;
da je bio oko dvije godine “u ustaškom ropstvu” do 1943. i da ne bi umro u Zagrebu, “poslali su ga u Beograd”;
da je bio “u bolnici” u Beogradu i da je proveo “više od dve godine” u manastiru Vavedenje”;
da nije bio samo vučen, tučen, mučen, nego i da je proslavio Gospoda “prolivanjem krvi”! Gdje je “prolio krv”? – U Zagrebu 1943. ili u Beogradu 1945.?
I hajde ti, kršćanine Božji, sada vodi “ekumenski dijalog” s ovakvim mitologijama, fantazijama i kontradikcijama, koje se natječu koja će biti mitološkija, fantastičnija i kontradiktornija! I liječi “rane ekumenske”!
_____________
1 http://www.hkv.hr/izdvojeno/komentari/nenad-piskac/20417-n-piskac-kako-je-minirana-rasprava-o-zrtvama-sustavnoga-silovanja-velikosrpskoga-agresora.html
2 “Il vescovo monsignor Antonio Dositeo, ordinario ortodosso di Zagabria, muore sotto tortura nel marzo 1942: il suo cadavere viene privato degli organi genitali, e impalato.”
3 https://www.hkv.hr/hrvatski-tjednik/21728-t-vukovic-dokle-lazi-na-mreznim-stranicama-srpske-pravoslavne-crkve-u-hrvatskoj.html